Wieża triangulacyjna na Szpilówce

2018-12-04 12:36:34

Wieża triangulacyjna na Szpilówce wybudowana została w 1950 roku i była jedną z wielu tego typu wież w okolicy służącą do wykonania pomiarów geodezyjnych. Cała konstrukcja wieży przygotowana została z zasobów leśnych będących w posiadaniu Nadleśnictwa Brzesko z lasów na terenie wsi Tymowa. Gotowe elementy konstrukcji przewożone były na miejsce budowy zaprzęgami konnymi przez woźniców z Tymowej posiadających pary koni pociągowych. Byli to nieżyjący już od dawna mieszkańcy Tymowej Kiełbasa i Tekiela. Trudne warunki terenowe powodowały, że na miejsce przeznaczenia pod szczytem Szpilówki zaprzęgano aż 4 konie do jednej furmanki. Wieża triangulacyjna posiadała kształt wysokiego, smukłego ostrosłupa zwężającego się ku górze. Konstrukcja drewniana mocowana była za pomocą tzw. mieczy tj. drewnianych elementów przybijanych po przekątnych. Składała się z kilku platform na, które wchodziło się po drewnianych drabinach. Długość drabin wynosiła ok. 5 mb. na każdej z platform były zamocowane podesty, na których były następne drabiny biegnące przeciwlegle do położonej niżej platformy. Po tych drabinach wchodziło się aż na sam szczyt wieży, która górowała nad wierzchołkami najwyższych drzew i wieża zwana popularnie „Patryją” widoczna była z daleka. Wieża triangulacyjna służyła do pomiarów geodezyjnych stanowiąc punkt odniesienia geodezyjnego nad zlokalizowanym pod wieżą reperem. Oprócz funkcji geodezyjnych była też niezwykle ważnym punktem obserwacyjnym. Ze szczytu wieży rozciągały się niezwykłe widoki praktycznie na wszystkie strony świata. Przepięknie prezentowała się kotlina Sądecka zamknięta wzniesieniami Pienin. W pogodne dni przy sprzyjającym układzie atmosferycznym widoczne były kontury zabudowy Krakowa, a także zarysu Tatr. Widoki z tej wieży podziwiali zarówno mieszkańcy Iwkowej jak i wędrujący turyści. Z biegiem lat wieża triangulacyjna na Szpilówce zatraciła swoje znaczenie. Do pomiarów geodezyjnych stosowano coraz to nowsze metody pomiarowe. Wieża poszła w zapomnienie. Brak konserwacji i niezbędnego remontu powodował stopniowe niszczenie elementów drewnianych. Zbutwiałe elementy wieży odpadały stopniowo czyniąc ją niebezpieczną dla osób wchodzących na teren obiektu. Ostatecznie gdzieś w połowie lat 80 – tych ubiegłego wieku ostatnie elementy wieży runęły i po wieży triangulacyjnej praktycznie nie pozostało żadnego śladu oprócz zagłębień w ziemi wskazujących na miejsce lokalizacji wieży triangulacyjnej.

06.11.2018 Stefan Szot